Toen ik lang geleden een boek schreef waar Engelen een hoofdrol in speelden, vroeg ik me af wat voor invloed hun onsterfelijkheid had op hun doen en laten. Waarin zouden ze het meest verschillen van mensen? Ten eerste was er ‘natuurlijk’ het feit dat Engelen aan God gehoorzamen, als soldaten bevelen van hun bevelhebber opvolgen en zo in tegenstelling tot al die stervelingen een heel duidelijke invulling van hun bestaan hebben. Door deze ‘onmogelijkheid’ om de vrije wil te volgen, in combinatie met hun oneindigheid, besefte ik dat het onwaarschijnlijk was dat ze hele sterke emoties hadden, maar de belangrijkste waar het aan zou ontbreken was ongetwijfeld: passie. Wij mensen kunnen ergens vol overgave voor gaan, wij moeten dat doen, want vroeg of laat is het daar te laat voor. Onze houdbaarheidsdatum is beperkt, maar bij de meesten van ons voor onbepaalde tijd.
Vandaar het ‘memento mori’, het ‘carpe diem’, het ‘seize the day’ het ‘live like there’s no tomorrow.’ We willen iets bereikt hebben in dit leven als we de pijp uitgaan: rijkdom, een bedrijf, kennisoverdracht, een verzameling aan wijsheid, medailles, een vermelding van je prestaties in het Guiness book of Records. Of iets achtergelaten hebben: herinneringen, kinderen, verhalen, liedjes. Zolang er iets van ons voortleeft, zijn we toch nog een beetje onsterfelijk geworden. We stellen onszelf doelen, we scheppen verwachtingen, we geven invulling en zin aan ons leven. Een dag die zichzelf heeft ingevuld, zonder dat je daar zelf aan hebt bijgedragen, is een weggegooide dag.
Dat heeft ook een schaduwkant: niet bereiken wat je wil, of jezelf géén doelen stellen, geen betekenis of zingeving toekennen aan de tijd die je doorbrengt, de oningevulde, lege dagen, weken, jaren soms misschien wel, die bezorgen ons een knagend schuldgevoel. Naar iets reiken en dan misgrijpen, dat kan deprimerend zijn. Zeker als je je daarop gaat focussen. Zelf overvalt me soms het gevoel van alle knuffels, strelingen, zoenen, vrijpartijen die ik nog in te halen heb als ik naar stelletjes om me heen kijk. Je daarop blind staren, kan je de gelukkige momenten uit het oog laten verliezen. Maar misschien kan ik er dan des te meer van genieten als ik wél weer een relatie heb; tellen en vergelijken heeft geen enkele zin, wekt alleen maar afgunst en jaloezie op. Een kort leven is niet per se meer of minder waard dan een lang leven; het gaat erom wat je ermee doet, hoe je ze beleeft, of je dagen nu geteld zijn of niet. Leven is geen spelletje met scores, en wie er het eerst de eindstreep haalt, heeft meestal niet gewonnen. Een competitie in geluk kent alleen maar verliezers. Wanneer is een leven nou eigenlijk werkelijk voltooid?
Het plukken van de dag kan je natuurlijk heel letterlijk nemen: heel actief elke dag ten volste benutten, en dus alles aanpakken wat de dag je aanreikt, vol enthousiasme en passie. Zoveel mogelijk ervaringen verzamelen. Maar er zijn genoeg zaken die je niet binnen ’24 uur’ kan bereiken. De wereld kan je niet veranderen, daar kan je lang op wachten en misschien is het niet eens de moeite waard. Dan wordt de dag snel vol, met al die verplichtingen, en de Fear Of Missing Out wordt dan ook steeds groter, gestresst van alle activiteiten die je nog wil ondernemen. Je mist nu eenmaal meer dan je meemaakt, zei Martin Bril ooit al. Dan wordt het plukken van de dag een doel op zich: een dagtaak, waarbij je steeds het positieve zoekt en het negatieve zoveel mogelijk uit de weg gaat.. Is dat nog iets waar je dan een gelukkiger mens van wordt? Dan kun je beter ‘de week’ plukken, of ‘het leven’ zelf.
Maar de woorden van Horatius kun je ook figuurlijker benaderen: genieten, of misschien nog beter: de dag in handen nemen, de dag niet uit je vingers laten glippen. Jij bent de enige die jouw dag kan invullen. Zorg ervoor dat jij de dag in handen hebt, dat je niet wordt geleefd. Jij hebt macht over de dag, niet andersom. Dus niet afwachten, maar het initiatief nemen. En het besluit om iets NIET te doen, ligt ook in jouw handen, dat is ook het roer in handen nemen. Zo bekeken hoeft dat de ‘dag plukken’ ook niet altijd positief te zijn. Heel bewust je verdriet onder ogen zien, kan ook een vorm zijn van het plukken.
Hoe je de dag plukt? Plannen maken, maar openstaan voor het onverwachte. Genieten, ook als je zelf niet écht iets hebt bereikt, maar daar wél zelf voor gekozen hebt, genieten van saaie momenten, van hele kleine momenten, van je fouten. Uitstellen van wat ooit moet, maar ook wel morgen kan, en dan in plaats daarvan doen wat je wil, maar wat niet moet. Leven zonder schuldgevoel of spijt, zonder jaloezie of vergelijking. Hoe moeilijk dat soms ook is.